Otofaji, yağ yakımı ve kas erimesi süreçleri açlık süresine göre değişir. İşte detaylı zaman çizelgesi ve mekanizmalar:
⏱️ 1. Otofaji Başlangıcı (12-16 Saat Sonra)
- Mekanizma: Hücreler besin yoksunluğu stresine girdiğinde, hasarlı bileşenleri parçalayıp yeniden kullanır.
- Zamanlama:
- Minimum 12-16 saatlik açlıkla hafif düzeyde aktive olur.
- 17-19 saat sonra daha belirgin hale gelir.
- 24+ saatte yoğunlaşır, ancak uzun süreli açlık sağlık riskleri nedeniyle önerilmez.
⚡ 2. Yağ Yakımı (12-72 Saat Arası)
- 0-12 Saat:
- Vücut karaciğerdeki glikojen depolarını tüketir.
- Yağ yakımı minimal düzeydedir.
- 12-48 Saat:
- Glikojen tükenince yağ asitleri enerji kaynağı olarak kullanılır.
- Ketozis başlangıcı: Yağ asitleri karaciğerde keton cisimlerine dönüşür ve beyin dahil tüm vücut tarafından yakıt olarak kullanılır.
- 48-72 Saat:
- Yağ yakımı zirve yapar; ketonlar ana enerji kaynağı haline gelir.
💪 3. Kas Erimesi (72 Saat Sonra)
- İlk 48 Saat:
- Proteinlerden glikoz üretimi (glukoneogenez) olsa da, kas kaybı minimaldir.
- 72+ Saat:
- Yağ depoları tükenirse vücut kas proteinlerini parçalamaya başlar (katabolizma).
- Kas erimesi hızlanır, hücresel işlev bozuklukları ve organ yetmezliği riski artar.
📊 Özet Zaman Çizelgesi
| Saat Aralığı | Metabolik Durum | Otofaji Aktivitesi | Enerji Kaynağı | Kas Durumu |
|---|---|---|---|---|
| 0-12 saat | Glikojen tüketimi | Yok | Glikojen/Şeker | Korunuyor |
| 12-24 saat | Yağ asitlerinin mobilizasyonu | Başlangıç | Yağ asitleri | Minimal kayıp |
| 24-48 saat | Ketozis | Orta düzey | Keton cisimleri | Kontrollü kayıp |
| 48-72 saat | Yoğun ketozis | Yüksek düzey | Ketonlar (ağırlıklı) | Artan kayıp riski |
| 72+ saat | Protein katabolizması | Aşırı (riskli!) | Kas proteinleri | Hızlı erime |
⚠️ Önemli Uyarılar
- Bireysel Farklılıklar: Metabolizma hızı, yaş, cinsiyet ve genetik faktörler süreçleri etkiler.
- Riskler:
- 72 saatten uzun açlık, bağışıklık çökmesi, kalp sorunları ve ölüme yol açabilir.
- Otofaji aşırılaştığında hücre ölümüne neden olabilir.
- Önerilen Yaklaşım:
- Otofaji için 16-18 saatlik aralıklı oruç yeterlidir.
- Uzun açlıklar mutlaka uzman kontrolünde yapılmalıdır.
Bu süreçler kişiye göre değişebileceğinden, özellikle kronik hastalığı olanların tıbbi danışmanlık alması kritiktir.
