Rahim ağzı (serviks) kanseri, dünyada kadınlar arasında en sık görülen kanser türlerinden biri olmaya devam ediyor. Türkiye’de ise her yıl yaklaşık 2 bin 125 kadına rahim ağzı kanseri tanısı konuluyor. Bu hastalıkla mücadelede en etkili yöntem, düzenli sağlık taramaları ve erken teşhis. Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), ücretsiz tarama hizmetleriyle kadınların yanında yer alarak erken teşhis imkanı sunuyor.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde Kadın Sağlığına Dikkat Çekildi
8 Mart Dünya Kadınlar Günü kapsamında kadın sağlığına yönelik farkındalık oluşturmak amacıyla Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Jinekoloji ve Onkoloji Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. İsmet Alkış ile bir görüşme gerçekleştirildi. Prof. Dr. Alkış, kadınların sıklıkla ihmal ettiği jinekolojik kontrollerin önemine dikkat çekerek, “Ben de kendi pratiğimde hasta ve yakınlarını özellikle bu konuda bilgilendirmeye özen gösteriyorum” dedi.
Rahim Ağzı Kanseri: Önlenebilir ve Erken Teşhis Edilebilir Bir Hastalık
Prof. Dr. Alkış, rahim ağzı kanserinin dünyada hala kadınlar arasında en sık görülen kanser türlerinden biri olduğunu belirterek, “Ülkemizde her yıl yaklaşık 2 bin 125 kadına rahim ağzı kanseri tanısı konuluyor. Ancak iyi haber şu ki, bu hastalık büyük ölçüde önlenebilir ve erken teşhis edildiğinde yüzde 90’ın üzerinde başarıyla tedavi edilebiliyor” ifadelerini kullandı.
Tarama Testleri Hayat Kurtarıyor
Rahim ağzı kanserinin, rahmin alt kısmındaki hücrelerin anormalleşmesiyle başladığını belirten Prof. Dr. Alkış, “Bu hücreler önce anormal hale gelir, ardından kanser öncüsü (prekanseröz) safhadan geçerek zamanla kanserleşebilir. Ancak bu süreç genellikle yavaş ilerler ve düzenli tarama testleriyle erken dönemde yakalanabilir” dedi.
Sağlık Bakanlığı’nın Tarama Programı ve KETEM’lerin Rolü
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), rahim ağzı kanserini “önlenebilen bir ölüm nedeni” olarak tanımlıyor ve ülkelere ulusal tarama ve koruma politikaları geliştirmelerini tavsiye ediyor. Türkiye’de de Sağlık Bakanlığı, kapsamlı bir “Serviks Kanseri Tarama Programı” yürütüyor. KETEM’ler, bu program kapsamında ücretsiz tarama hizmetleri sunarak kadınların erken teşhis imkanına ulaşmasını sağlıyor.
Korunma Yolları ve Tarama Testleri
Prof. Dr. Alkış, kadınlara rahim ağzı kanserinden korunma yolları ve tarama testleri hakkında şu bilgileri verdi:
- HPV Aşısı: HPV aşısı, yüksek riskli HPV tiplerine karşı koruyucudur. DSÖ, özellikle 9-26 yaş arası kız ve erkeklere HPV aşısı yapılmasını öneriyor.
- Tarama Testleri: HPV Testi ve Pap Smear (Smear) Testi, rahim ağzı kanseri taramalarında kullanılan yöntemlerdir. Türkiye’de 30-65 yaş arası kadınlara KETEM’lerde 5 yılda bir ücretsiz HPV-DNA testi yapılabiliyor. Ayrıca, 21-29 yaş arası kadınlara 3 yılda bir smear testi, 30-65 yaş arası kadınlara ise 5 yılda bir HPV ve smear testi öneriliyor. Bu testler ağrısız ve kolay uygulanabilir yöntemlerdir. Anormal bir sonuç çıkması durumunda, kolposkopi gibi ileri tetkikler yapılabiliyor.
HPV Enfeksiyonu ve Risk Faktörleri
Rahim ağzı kanserinin neredeyse tamamında HPV (Human Papilloma Virüsü) enfeksiyonu bulunuyor. Dünya genelinde yılda 625 bin kadın ve 70 bin erkek, HPV ile ilişkili kanserlere yakalanıyor. Prof. Dr. Alkış, “HPV enfeksiyonlarının çoğu bağışıklık sistemi tarafından temizlenebilir, ancak yüksek riskli HPV tipleri (özellikle HPV 16 ve 18) uzun süre vücutta kalırsa kansere yol açabilir” dedi.
Risk Faktörleri ve Korunma Yöntemleri
Prof. Dr. Alkış, rahim ağzı kanseri için risk faktörlerini şöyle sıraladı:
- Tedavi edilmemiş yüksek riskli HPV enfeksiyonu
- Anormal smear sonuçları
- Erken yaşta cinsel yaşama başlamak
- Çok sayıda cinsel partner
- Sigara kullanımı
- Düşük sosyoekonomik düzey
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması (HIV gibi)
- HPV aşısı yaptırmamak
- Düzenli smear testi yaptırmamak
Sonuç: Erken Teşhis ve Korunma Hayat Kurtarır
Rahim ağzı kanseri, düzenli tarama testleri ve HPV aşısı ile büyük ölçüde önlenebilen bir hastalık. Kadınların bu konuda bilinçlenmesi ve düzenli kontrollerini aksatmaması, erken teşhis ve başarılı tedavi şansını artırıyor. KETEM’lerin ücretsiz tarama hizmetleri, bu mücadelede önemli bir rol oynuyor. Kadınların sağlığı için erken teşhis ve korunma yöntemlerine dikkat çekmek, toplum sağlığı açısından büyük önem taşıyor.
